Đề xuất giải pháp xử lý khoảng trống pháp lý trong việc sử dụng tài sản công để thanh toán dự án BT

Giới thiệu một số nội dung về việc triển khai xây dựng văn bản quy định chi tiết sử dụng tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư khi thực hiện dự án BT, ông Nguyễn Tân Thịnh cho biết, căn cứ Điều 6, Khoản 3, Khoản 4 Điều 13, Điều 40, Điều 44, Điều 62, Điều 66, Điều 68, Điều 87, Điều 117 Luật Quản lý, sử dụng tài sản công về việc Chính phủ quy định chi tiết về sử dụng tài sản công (đất, trụ sở làm việc, tài sản kết cấu hạ tầng, tài sản công khác) để thanh toán cho nhà đầu tư khi thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình theo hình thức hợp đồng xây dựng - chuyển giao và thực hiện Quyết định số 1357/QĐ-TTg ngày 13/9/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Danh mục và phân công cơ quan chủ trì soạn thảo văn bản quy định chi tiết các luật, nghị quyết được Quốc hội khóa XIV thông qua tại kỳ họp thứ 3; Bộ Tài chính đã dự thảo Nghị định quy định việc sử dụng tài sản công để thanh toán cho Nhà đầu tư khi thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình theo hình thức Hợp đồng Xây Dựng - Chuyển giao; gửi xin ý kiến các Bộ, ngành, địa phương và đăng trên Cổng thông tin điện tử để lấy ý kiến rộng rãi của nhân dân; gửi xin ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp và trình Chính phủ ban hành Nghị định. Đồng thời dự thảo Nghị định đã được lấy ý kiến thành viên Chính phủ và Lãnh đạo Chính phủ đã chủ trì các cuộc họp về việc hoàn chỉnh dự thảo Nghị định.

Phó Cục trưởng Cục Quản lý công sản Nguyễn Tân Thịnh tại buổi họp báo

Tại Nghị quyết số 119/NQ-CP ngày 09/9/2018 về phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 8 năm 2018, Chính phủ đã chỉ đạo: Bộ Tài chính rà soát, nghiên cứu kỹ các quy định của pháp luật có liên quan, phối hợp chặt chẽ với các Bộ Tài nguyên và Môi trường, Kế hoạch và Đầu tư, Tư pháp và Kiểm toán Nhà nước để hoàn thiện dự thảo Nghị định... Trong thời gian Nghị định này chưa được ban hành và chưa có hiệu lực thi hành, giao Bộ Tài chính khẩn trương nghiên cứu, báo cáo Thủ tướng Chính phủ giải pháp xử lý khoảng trống pháp lý kể từ ngày Luật Quản lý, sử dụng tài sản công có hiệu lực để không làm ảnh hưởng đến các dự án đang triển khai, đặc biệt là các dự án BT đã ký kết Hợp đồng.

Ông Nguyễn Tân Thịnh cho biết, đến nay các công việc đã được đã triển khai như sau: Theo quy định tại Khoản 3, Khoản 4 Điều 13 Luật Quản lý, sử dụng tài sản công thì Chính phủ sẽ quy định chi tiết về sử dụng tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư khi thực hiện dự án BT, quyết định hoặc phân cấp thẩm quyền quyết định sử dụng tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư khi thực hiện dự án BT. Như vậy, kể từ ngày 01/01/2018, không áp dụng quy định tại Quyết định số 23/2015/QĐ-TTg ngày 26/6/2015 của Thủ tướng Chính phủ quy định cơ chế nhà nước thanh toán bằng quỹ đất cho nhà đầu tư khi thực hiện dự án đầu tư xây dựng theo hình thức xây dựng - chuyển giao; việc quy định thanh toán cho nhà đầu tư thực hiện dự án BT thuộc thẩm quyền của Chính phủ (cấp ban hành văn bản quy định việc sử dụng tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư thực hiện dự án BT).

“Thực hiện chỉ đạo của Lãnh đạo Chính phủ tại Công văn số 1248/VPCP-KTTH của Văn phòng Chính phủ, Bộ Tài chính đã có Công văn số 3515/BTC-QLCS hướng dẫn các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác ở trung ương; Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương về việc xử lý một số vấn đề chuyển tiếp trong quản lý, sử dụng tài sản công. Theo đó, tạm dừng việc xem xét, quyết định sử dụng tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư kể từ ngày 01/01/2018 cho đến khi Nghị định của Chính phủ quy định việc sử dụng tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư khi thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình theo hình thức hợp đồng xây dựng - chuyển giao có hiệu lực thi hành. Đây là văn bản hướng dẫn, lưu ý các bộ, địa phương thực hiện theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công”, ông Thịnh nhấn mạnh.

Trả lời câu hỏi của phóng viên tại buổi họp báo về nguyên tắc cơ bản trong đề xuất xử lý khoảng trống pháp lýtrong việc sử dụng tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư khi thực hiện dự án BT của Bộ Tài chính là như thế nào? Ông Nguyễn Tân Thịnh cho biết, Bộ Tài chính đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ đó là: Mục tiêu đúng theo nghị quyết của Chính phủ (không làm ảnh hưởng các dự án đang triển khai thực hiện, đặc biệt là các dự án đã ký kết hợp đồng BT), để tháo gỡ khó khăn cho các bộ, ngành, địa phương, các nhà đầu tư trong thời gian Chính phủ chưa ban hành nghị định quy định chi tiết. Hình thức là nghị quyết của Chính phủ để phù hợp với thẩm quyền quy định chi tiết việc sử dụng tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư thực hiện dự án BT. Phạm vi điều chỉnh là các dự án đã ký kết hợp đồng BT, phù hợp với quy định của pháp luật áp dụng cho từng thời kỳ. Việc thanh toán phải bảo đảm nguyên tắc ngang giá; giá trị tài sản công sử dụng để thanh toán được xác định theo giá thị trường. Trong đó, giá đất cụ thể để thanh toán được xác định theo quy định của pháp luật về đất đai, do UBND cấp tỉnh quyết định.

Quang cảnh buổi họp

Với câu hỏi “Trong giải pháp xử lý khoảng trống pháp lý về việc sử dụng tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư thực hiện dự án BT có bao gồm quỹ đất chưa bồi thường, quỹ đất giải phóng mặt bằng (trong đó có đất nông nghiệp) hay không?”, ông Thịnh cho biết, theo quy định của Hiến pháp và Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, đất đai thuộc sở hữu toàn dân, do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý và đây là một bộ phận của tài sản công. Việc sử dụng quỹ đất để thanh toán cho nhà đầu tư đã được quy định từ trước khi Luật Quản lý, sử dụng tài sản công có hiệu lực thi hành. Nội dung đó được thể hiện cụ thể nhất tại Quyết định số 23/2015/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, theo đó, quỹ đất để thanh toán cho nhà đầu tư gồm: quỹ nhà đất của các cơ quan, đơn vị (thường là trụ sở cũ); quỹ đất đã hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng (đất sạch) và quỹ đất theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chuyển đổi sang mục đích khác nhưng chưa thực hiện việc bồi thường, giải phóng mặt bằng. Quy định này đã được thực hiện trong thực tế thời gian vừa qua. Vì vậy, trong đề xuất xử lý chuyển tiếp của của Bộ Tài chính bao gồm cả 3 loại quỹ đất này. Tuy nhiên, khi xác định giá đất để thanh toán phải xác định theo mục đích sử dụng đất mới.

Ngoài ra, ông Nguyễn Tân Thịnh cũng đã thông tin, giải đáp cụ thể nhiều vấn đề mà phóng viên đưa ra liên quan đến các nội dung: làm thế nào để bịt lỗ hổng, tránh làm thất thoát, lãng phí khi thực hiện dự án BT; thời điểm xác định giá trị quyền sử dụng đất để thanh toán cho nhà đầu tư thực hiện dự án BT; giá đất để thanh toán là giá đất theo mục đích hiện tại hay theo mục đích mới;...