“Cắt giảm điều kiện kiểm tra chuyên ngành nhưng phải đảm bảo hài hoà mục tiêu tạo thuận lợi thương mại và chống buôn lậu, gian lận thương mại”

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá cao các bộ, ngành đã có nhiều nỗ lực, triển khai đồng bộ, có hệ thống

và đã tạo được chuyển biến căn bản trong thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại

Năm 2018: Hoàn thành triển khai mới 106 thủ tục hành chính trên cơ chế một cửa quốc gia

Báo cáo Kết quả công tác năm 2018 và phương hướng nhiệm vụ năm 2019 về triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN, cải cách công tác kiểm tra chuyên ngành và tạo thuận lợi thương mại, Thứ trưởng Bộ Tài chính Vũ Thị Mai cho biết, với vai trò là đơn vị chủ trì, Bộ Tài chính đã chủ động triển khai một loạt các giải pháp đáp ứng yêu cầu triển khai Cơ chế một cửa quốc gia phát triển hệ thống công nghệ thông tin và chuẩn bị hạ tầng kỹ thuật đáp ứng yêu cầu triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, kết nối trao đổi thông tin với các nước trong khu vực ASEAN.

Tính đến ngày 30/1/2019, Cơ chế một cửa quốc gia đã có 173 thủ tục hành chính của 13 Bộ, ngành được kết nối, với gần 1,9 triệu hồ sơ của khoảng 27.000 doanh nghiệp (DN). Riêng năm 2018, Bộ Tài chính và các Bộ, ngành đã hoàn thành triển khai mới 106 thủ tục, hoàn thành 77% (106/138 thủ tục) so với mục tiêu đề ra tại Quyết định số 1254/QĐ-TTg ngày 26/9/2018 của Thủ tướng Chính phủ.

Bên cạnh việc triển khai taị các cảng biển, cảng thuỷ nội địa, Bộ Tài chính cũng đã phối hợp với các Bộ, ngành triển khai Cơ chế một cửa quốc gia tại các cảng hàng không quốc tế trên cả nước.

Nhìn chung, trong năm 2018, các Bộ, ngành đã có sự chuyển biến tích cực trong việc triển khai Cơ chế một cửa quốc gia. Đặc biệt, chỉ trong khoảng 5 tháng, kể từ sau Hội nghị toàn quốc thúc đẩy Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại do Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chủ trì ngày 24/7/2018, các Bộ, ngành đã triển khai thêm được 100 thủ tục mới trên Cơ chế một cửa quốc gia. “Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Công thương, Bộ Tài nguyên và môi trường, Ngân hàng Nhà nước đã có nhiều nỗ lực trong việc triển khai các thủ tục hành chính trên Cơ chế một cửa quốc gia và đạt kết quả rất tốt. Đặc biệt, Bộ Giao thông vận tải và Ngân hàng Nhà nước đã hoàn thành 100% theo kế hoạch.”- Thứ trưởng Vũ Thị Mai cho biết.

Về triển khai Cơ chế một cửa ASEAN, tính đến ngày 30/01/2019, tổng số C/O Việt Nam nhận từ 04 nước ASEAN (Singapore, Malaysia, Indonesia, Thái Lan) là 63.428. Tổng số C/O Việt Nam gửi sang các nước là 108.753. Bên cạnh việc triển khai Cơ chế một cửa ASEAN, năm 2018, Bộ Tài chính cũng đã phối hợp với các Bộ, ngành đàm phán để hoàn thiện các Nghị định thư, thống nhất các yêu cầu kỹ thuật và chuẩn bị xây dựng hệ thống để trao đổi thông tin tờ khai hải quan, chứng nhận xuất xứ về trao đổi thông tin kết nối với Liên minh Kinh tế Á – Âu, đàm phán để trao đổi thông tin C/O điện tử với Hàn Quốc.

Việc triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN tiếp tục mang lại nhiều lợi ích cho người dân và DN. Theo báo cáo mức độ hài lòng của DN về việc thực hiện thủ tục hành chính xuất nhập khẩu năm 2018 do Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam phối hợp với Cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ và Tổng cục Hải quan thực hiện, những DN từng thực hiện thủ tục qua Cơ chế một cửa quốc gia nhận diện rõ những thuận lợi khi thực hiện thủ tục qua Cơ chế một cửa quốc gia. Cụ thể, 61% DN được khảo sát cho rằng giảm thời gian tiếp nhận, xử lý và thủ tục nhanh gọn, đơn giản; 51% DN cho rằng giảm thời gian chuẩn bị hồ sơ cho DN; 50% DN cho rằng giao diện thân thiện, dễ hiểu; 42% DN cho rằng minh bạch trong thủ tục; 40% DN cho rằng chi phí chuẩn bị cho hồ sơ giảm; 35% DN cho rằng giảm nhân lực khi thực hiện….

Về kiểm tra chuyên ngành, công tác kiểm tra chuyên ngành với hàng hoá xuất nhập khẩu có nhiều chuyển biến rõ rệt, nhiều văn bản được sửa đổi, bổ sung, ban hành mới, đáp ứng được yêu cầu theo các Nghị quyết của Chính phủ và được cộng đồng DN ghi nhận.

Thứ trưởng Vũ Thị Mai báo cáo tại phiên họp

Tuy nhiên, số lượng hàng hoá phải kiểm tra chuyên ngành còn chiếm tỷ trọng lớn. Trong 10 tháng đầu năm 2018, số tờ khai nhập khẩu thuộc diện quản lý và kiểm tra chuyên ngành so với tổng số lô hàng nhập khẩu làm thủ tục hải quan tại các cửa khẩu chiếm 19,1%; việc cắt giảm Danh mục hàng hoá quản lý và kiểm tra chuyên ngành vẫn còn nhiều hạn chế. Nguyên nhân được chỉ ra là do một số Bộ, ngành còn thiếu quyết liệt trong triển khai Cơ chế một cửa quốc gia và công tác kiểm tra chuyên ngành. Số lượng thủ tục hành chính triển khai mới theo kế hoạch tại Quyết định 1254/QĐ-TTg lớn gấp nhiều lần so với số lượng thủ tục hành chính đã thực hiện từ năm 2014 đến tháng 7/2018. Văn bản quy phạm pháp luật quy định về quản lý và kiểm tra chuyên ngành nhiều, phạm vi quản lý và kiểm tra rộng, nhiều mặt hàng chưa có mã số HS, chưa có đầy đủ tiêu chuẩn, quy chuẩn để thực hiện việc kiểm tra; còn quy định chồng chéo một mặt hàng phải thực hiện cùng lúc nhiều thủ tục, chịu nhiều hình thức quản lý, kiểm tra chuyên ngành do cùng một Bộ hoặc nhiều Bộ quy định.

Năm 2019: Dù số lượng thủ tục cần kết nối không còn nhiều nhưng vẫn phải hết sức nỗ lực

Phát biểu chỉ đạo tại phiên họp, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá cao các Bộ, ngành đã có nhiều nỗ lực, triển khai đồng bộ, có hệ thống và đã tạo được chuyển biến căn bản trong thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại. Tuy vậy, Phó Thủ tướng cho rằng vẫn còn nhiều tồn tại, vướng mắc như số lượng thủ tục hành chính triển khai mới chưa đáp ứng được yêu cầu của Thủ tướng, số lượng doanh nghiệp tham gia kết nối còn chưa tương xứng, vấn đề kết nối, chia sẻ thông tin giữa các cơ quan còn hạn chế,…cần phải tập trung khắc phục để góp phần đưa đất nước bứt phá, phát triển toàn diện trong năm 2019.

Về công tác kiểm tra chuyên ngành, theo Phó Thủ tướng, qua trực tiếp khảo sát ở một số địa phương, số lượng hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành còn chiếm tỷ trọng lớn, việc cắt giảm danh mục hàng hóa quản lý và kiểm tra chuyên ngành còn nhiều hạn chế, chưa bảo đảm tốt hai mục tiêu tạo thuận lợi thương mại đi kèm với chống buôn lậu, gian lận thương mại.

Về mục tiêu thực hiện trong năm 2019, ngoài các nội dung do Cơ quan Thường trực báo cáo, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ chỉ đạo, quán triệt mục tiêu bứt phá của Chính phủ trong năm 2019, việc thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại của các Bộ, ngành cũng phải thực hiện theo định hướng này.

Với Cơ chế một cửa quốc gia, hiện số lượng thủ tục cần kết nối không còn nhiều (năm 2019 chỉ phải kết nối 61 thủ tục, trong đó có 18 thủ tục của năm 2018 chuyển sang, 43 thủ tục theo lộ trình phải triển khai), do vậy các Bộ, ngành cần tập trung mạnh vào nâng cao chất lượng, hiệu quả để đáp ứng hơn nữa sự hài lòng của DN. Nhưng Phó Thủ tướng cũng lưu ý dù số lượng thủ tục ít những không phải không có thách thức và các Bộ ngành phải hết sức nỗ lực. “Việc nâng cao hiệu quả, chất lượng thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN phải đáp bảo nhu cầu trước mắt và mục tiêu phát triển bền vững, lâu dài”- Phó Thủ tướng yêu cầu.

Về thực hiện Cơ chế một cửa ASEAN, Phó Thủ tướng yêu cầu các Bộ, ngành nỗ lực đạt mục tiêu trao đổi thông tin tờ khai hải quan ASEAN và chứng nhận kiểm dịch động thực vật với các nước ASEAN; trao đổi thông tin C/O điện tử với Liên minh kinh tế Á- Âu và Hàn Quốc… Qua đó, giúp Việt Nam tạo được vai trò dẫn dắt trong thực hiện Cơ chế một cửa ASEAN, góp phần xây dựng nền tảng để Việt Nam thực hiện vai trò Chủ tịch ASEAN vào năm 2020.

Về quản lý kiểm tra chuyên ngành, Phó Thủ tướng khẳng định quan điểm không chấp nhận việc cắt giảm lấy được để báo cáo thành tích mà phải đạt được cả mục tiêu tạo thuận lợi thương mại và mục tiêu quản lý nhà nước. “Tinh thần về kiểm tra chuyên ngành cũng giống như cắt giảm điều kiện kinh doanh, năm 2019 phấn đấu đi vào thực chất hơn. Cắt giảm điều kiện kiểm tra chuyên ngành nhưng phải đảm bảo hài hoà mục tiêu tạo thuận lợi thương mại và mục tiêu quản lý nhà nước chống buôn lậu, gian lận thương mại, không chỉ nhập khẩu mà cả xuất khẩu”- Phó Thủ tướng nói.

Đồng thời, năm 2019, tất cả các Bộ, ngành phải hoàn thành việc ban hành Danh mục hàng hoá phải kiểm tra chuyên ngành theo mã HS; ban hành quy chuẩn, tiêu chuẩn kiểm tra chuyên ngành. “Năm 2019 sẽ không chấp nhận hàng hoá nào không có thủ tục kiểm tra, quy trình, quy chuẩn, tiêu chuẩn kiểm tra mà đưa vào danh mục kiểm tra” – Phó Thủ tướng nhấn mạnh.